Ludzki organizm wykazuje zdolność do odnowy po mniej lub bardziej poważnych uszkodzeniach. Regeneracji ulegają m.in. skóra, tkanka kostna, a nawet struktury współtworzące układ nerwowy. Czy zdolność regeneracyjna organizmu człowieka dotyczy również dróg oddechowych? Czy płuca mogą ulec odnowie?
Co może spowodować uszkodzenie płuc?
W pierwszej kolejności należy wymienić nawracające infekcje spowodowane przez chorobotwórcze drobnoustroje. Wirusy, bakterie, grzyby czy pasożyty przeważnie wyzwalają zmiany zapalne w płucach, którym towarzyszą rozmaite dolegliwości. Ciężkie zakażenia płuc mogą przebiegać pod znakiem mniej lub bardziej poważnych uszkodzeń tkanki płucnej, choć przeważnie poziom zniszczeń nie jest zbyt duży.
Zgoła inaczej jest w przypadku chorób obturacyjnych (np. POChP), którym towarzyszą postępujące i nieodwracalne zmiany w obrębie dróg oddechowych. POChP jest chorobą powodującą zmniejszenie drożności oskrzeli i oskrzelików, co wynika z aktywnego stanu zapalnego. Zmiany zapalne w błonie śluzowej powodują wytwarzanie substancji, która przyczynia się do niszczenia miąższu płucnego, co w konsekwencji prowadzi do rozedmy. Niejednokrotnie choroba powoduje też uszkodzenie naczyń krwionośnych w płucach. Oprócz POChP należy wspomnieć o innych schorzeniach, które wynikają z oddychania zanieczyszczonym powietrzem np. beryloza czy pylica. Nie można zapominać, że uszkodzenie płuc stanowi rezultat palenia papierosów. Zwłaszcza że wspomniane POChP jest jego najczęstszym rezultatem.
Uszkodzenie płuc może nastąpić również w wyniku procesów włóknienia. Zmiany zwłóknieniowe w miąższu płucnym to nic innego jak proces polegający na wzroście sztywności tkanek współtworzących płuca. Ograniczenie ruchomości zaczyna z czasem obejmować cały narząd, co w konsekwencji prowadzi do mniejszego lub większego upośledzenia ich funkcjonalności.
Ponadto należy pamiętać o bezpośrednich lub pośrednich urazach płuc, które następują np. wskutek urazów klatki piersiowej. Za przykład mogą posłużyć stłuczenie lub rozerwanie płuc.
Czy płuca mogą ulec regeneracji?
Skoro wątroba alkoholika ulega regeneracji w czasie abstynencji, to czy identycznie jest z płucami? Jednoznaczna odpowiedź jest trudna do udzielenia. Z jednej strony ciężko zaprzeczyć, że uszkodzona tkanka płucna ulega odbudowie. Proces regeneracji jest zauważalny np. u pacjentów po przebytej infekcji koronawirusem. Wówczas organizm potrzebuje kilku tygodni bądź miesięcy na przywrócenie utraconej równowagi w drogach oddechowych.
Z drugiej strony procesy regeneracyjne nie zawsze będą możliwe. Schorzenia jak POChP czy wspomniana fibroza (samoistne włóknienie) powodują trwałe i nieodwracalne zmiany w budowie płuc, które nie są możliwe do cofnięcia. W takich przypadkach leczenie jest ukierunkowane głównie na spowolnienie dalszego rozwoju choroby i utrzymanie optymalnej funkcjonalności układu oddechowego.
W jaki sposób wspomóc regenerację płuc?
Dla wzmocnienia mechanizmów regeneracji układu oddechowego warto zmienić dotychczasowy styl życia. Mowa tu o:
- Rzuceniu palenia i ograniczeniu ekspozycji na zanieczyszczone powietrze.
- Zmianie dotychczasowej diety m.in. wzrost spożycia produktów bogatych w antyoksydanty, witaminy i minerały, oraz przestrzeganiu prawidłowego nawodnienia organizmu.
- Stosowaniu ziół o wartościowym wpływie na odporność i układ oddechowy np. czarnuszka siewna, anyż, tymianek, rozmaryn, bazylia.
- Regularnych inhalacjach wodą morską i olejkami eterycznymi np. eukaliptus, mięta, sosna.
- Systematycznej aktywności fizycznej, w tym również wykonywanie ćwiczeń oddechowych.
- Korzystaniu z sanatoriów i medycyny uzdrowiskowej – uczęszczanie na rehabilitację pulmonologiczną.
Bibliografia:
- https://zdrowie.pap.pl/byc-zdrowym/pluca-po-covid-19
- https://www.intecmedical.pl/regeneracja-pluc-po-covid-19.html
- https://upacjenta.pl/poradnik/rzuciles-palenie-sprawdz-jak-zregenerowac-pluca
- https://www.drmax.pl/blog-porady/oczyszczanie-pluc-po-rzuceniu-palenia-jak-dlugo-trwa
