Infekcje dróg oddechowych dotykają każdego. Szczególnie częstymi ofiarami zakażenia są najmłodsi, którzy z uwagi na kształtującą się odporność nie mają dostatecznej ochrony przed chorobotwórczymi patogenami. Co należy wiedzieć o zapaleniu płuc u niemowląt? Jak je rozpoznać i w jaki sposób należy skutecznie leczyć?

Etiologia zapalenia płuc u niemowląt

Proces zapalny w płucach ma podłoże zakaźne. Liczba patogenów wyzwalających infekcję jest naprawdę długa i w głównej mierze uzależniona od wieku dziecka. Okres niemowlęcy obejmuje czas do pierwszego roku życia, który można podzielić na dwa pomniejsze etapy. Okres noworodkowy i wczesnego niemowlęctwa to moment, w którym zakażenie może być spowodowane przez bakterie (m.in. paciorkowce grupy B jak S. agalactiae, Chlamydia trachomatis czy Klebsiella pneumoniae) oraz wirusy (np. HSV, CMV).

U dzieci starszych, czyli między 3. miesiącem a pierwszym rokiem życia dochodzi do zmiany czynnika etiologicznego infekcji. Znacznie częściej przyczynami są wirusy (np. HboV, grypa typu A i B czy HMPV). Niemniej jednak w tym okresie może też dojść do bakteryjnego zapalenia płuc (np. Steprococcus pneumoniae czy Haemophilus influenzae).

Zapalenie płuc u niemowląt – objawy i rozpoznanie

Rozpoznanie zapalenia płuc u małego dziecka jest kłopotliwe dla lekarzy. Wynika to przede wszystkim z ograniczeń uwarunkowanych wiekiem pacjenta. Specjalista musi więc dokonać oceny aktualnego stanu i występujących objawów. Symptomy zapalenia płuc różnią się w zależności od rodzaju patogenu wywołującego chorobę.

• Bakterie – dreszcze, duszności, gorączka, przyśpieszony oddech (tachypnoe), ból w klatce piersiowej i okolic brzucha, a także kaszel (początkowo suchy, później mokry).
• Wirusy – stan podgorączkowy lub nieznacznie zwiększona temperatura ciała, suchy kaszel, ból głowy, świszczący oddech oraz atypowe wysypki skórne.

Lekarze mogą też zlecić wykonanie dodatkowych badań, gdyż część objawów może utrudniać postawienie jednoznacznej diagnozy (np. świszczący oddech jest częstym problemem przy astmie). Jednak diagnostyka przeważnie bazuje na przeprowadzeniu osłuchania przy użyciu stetoskopu.

Leczenie zapalenia płuc u niemowlaka – co podawać?

Bakteryjne zapalenie płuc należy leczyć przy pomocy antybiotyków. Dobór antybiotyku jest uzależniony od szczepu bakterii, który stanowi przyczynę zmian zapalnych. Ponadto duże znaczenie ma także wiek dziecka, jednak do 3. miesiąca życia antybiotyki są podawane dożylnie. Dopiero od 4. miesiąca życia można używać preparatów doustnych.

Antybiotyki stosowane przy zapaleniu płuc u niemowląt to:

• Ceftriakson;
• Cefotkasym;
• Cefuroksym;
• ampicylina + aminoglikozyd;
• amoksycylina + kwas klawulowany.

W trakcie antybiotykoterapii można też przeciwdziałać objawom poprzez stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. paracetamolu). Dawka musi być dobrana odpowiednio do aktualnej masy ciała dziecka.
Warto też dodać, że antybiotyki należy podawać również przy wirusowym zapaleniu płuc. Wynika to z tego, że różnicowanie czynnika etiologicznego nie jest na tyle wiarygodne, aby uzyskać 100% pewność.

Gdzie leczyć niemowlaki z zapaleniem płuc?

W przypadku pacjentów wymagających stosowania dożylnej antybiotykoterapii rekomendowana jest hospitalizacja. Przeważnie u małych dzieci infekcja przebiega o wiele intensywniej, co oznacza cięższy stan i większe ryzyko gwałtownego nasilenia objawów. Leczenie w warunkach domowych jest raczej skierowane w przypadkach, gdy dziecko może stosować doustne antybiotyki, a na dodatek rodzić ma możliwość nieustannie opiekować się dzieckiem.

Bibliografia:

1. https://zdrowie.pap.pl/rodzice/zapalenie-pluc-u-dzieci-jak-w-pore-dostrzec-objawy
2. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/ukladoddechowy/137964,zapalenie-pluc
3. https://podyplomie.pl/pediatria/24534,zapalenie-pluc-u-dzieci-do-kiedy-mozna-leczyc-w-domu